ลัทธิบูชามะม่วง

ลัทธิบูชามะม่วง (จีน: 芒果崇拜; พินอิน: Mángguǒ Chóngbài) เป็นการนับถือบูชามะม่วงในสาธารณรัฐประชาชนจีนสมัยการปฏิวัติทางวัฒนธรรม เมื่อเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1968 เหมา เจ๋อตง ได้มอบมะม่วงกล่องหนึ่งแก่คณะทำงานโฆษณาชวนเชื่อลัทธิเหมา เจ๋อตง แรงงานและไพร่ ประจำมหาวิทยาลัยชิงหัว มะม่วงกล่องนี้เหมาได้รับมาจากรัฐมนตรีการต่างประเทศของปากีสถาน ขณะเขาเดินทางเยือนจีน กระนั้นมีอีกกระแสหนึ่งที่อ้างว่ามะม่วงนี้มาจากประเทศพม่า การมอบมะม่วงนี้ให้กับคนงานแทนที่จะเก็บไว้กินเองถูกมองว่าเป็นการเสียสละตนเองเพื่อประโยชน์ของแรงงาน มะม่วงจึงถูกมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของความเอื้ออาทรของเหมา เหตุการณ์นี้ประจวบเหมาะพอดีกับระยะเปลี่ยนผ่านของผู้นำการปฏิวัติวัฒนธรรมในจีนจากปัญญาชนไปเป็นชนชั้นแรงงาน

มะม่วงจัดแสดงควบคู่กับภาพของเหมา เจ๋อตง

หลังจากเหตุการณ์ดังกล่าว มะม่วงได้กลายมาเป็นสัญลักษณ์แทนความรักของเหมา และแทนที่จะนำมารับประทาน มะม่วงจะถูกนำไปแช่ในฟอร์มาลดีไฮด์หรือเคลือบด้วยขี้ผึ้งเพื่อรักษาสภาพสำหรับใช้เคารพบูชา ผู้คนในแถบนั้นของจีนในเวลานั้นมีน้อยคนมากที่รู้จักมะม่วง หลายคนประทับใจในผลไม้นี้ บ้างเปรียบเปรยกับในปรัมปราวิทยาจีน

การบูชามะม่วง

มะม่วงที่เหมามอบให้ได้ถูกนำไปเก็บรักษาโดยใช้สารเคมีและนำไปจัดแสดงตามมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ในจีน มะม่วงจำลองทำจากขี้ผึ้งยังได้รับการเคารพบูชาจากแรงงานทั่วประเทศ และผู้ที่ปฏิเสธการเคารพบูชามะม่วงยังถูกจัดว่าเป็น ทันตแพทย์ชาว ฮัน กวางตี (Han Guangdi) เคยพูดว่ามะม่วงดูไม่ได้พิเศษอะไร และดูเหมือนเท่านั้น เขาถูกขึ้นศาลไต่สวนว่ามีความผิดฐานหมิ่นประมาท, ถูกตัดสินว่ามีความผิดจริง ถูกพาตัวแห่ประจานในเมือง ก่อนจะถูกประหารชีวิตด้วยปืน

มะม่วงจำลองทำจากขี้ผึ้งหรือพลาสติกอยู่ในความต้องการของตลาดอย่างมาก สินค้าต่าง ๆ ทำเป็นรูปและลายมะม่วง ตั้งแต่ผ้าปูที่นอน จานชาม ถ้วย กล่องดินสอ สบู่กลิ่นมะม่วง บุหรี่รสมะม่วง ถูกผลิตวางจำหน่าย หลายครั้งควบคู่มากับภาพของเหมา

ความเสื่อมถอยของลัทธิ

หลังผ่านไปมากกว่าหนึ่งปี ลัทธินี้ได้เสื่อมลงอย่างมาก และบางคนถึงกับนำมะม่วงจำลองที่ทำจากขี้ผึ้งมาใช้เป็นเทียนเวลาไฟดับ

ใน ค.ศ. 1974 อีเมลดา มาร์กอส เดินทางเยือนจีนพร้อมมอบมะม่วงให้แก่เหมาหนึ่งกล่อง ภรรยาของเหมา เจียง ชิง พยายามจะจุดไฟลัทธิบูชามะม่วงนี้กลับมาอีกครั้งโดยการมอบให้กับแรงงานเช่นเคย และต่อมายังกำกับภาพยนตร์โฆษณาชวนเชื่อในชื่อ บทเพลงมะม่วง ด้วยตนเอง กระนั้น เหมาเสียชีวิตก่อนภาพยนตร์จะเสร็จ และไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์หล้งภาพยนตร์ดังกล่าวออกฉาย เธอถูกจับกุมและภาพยนตร์ของเธอถูกถอนออกจากการฉาย ถือเป็นการสิ้นสุดลัทธิบูชามะม่วง

ปัจจุบัน มะม่วงเป็นผลไม้ที่หาซื้อได้ทั่วไปในประเทศจีน

อ้างอิง

1. Christoph Ricking (2016-05-14). "文化大革命期间的芒果崇拜" ['Mango veneration' in the Cultural Revolution period]. Deutsche Welle (ภาษาจีน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-10-11.
2. Holland Cotter (2015-01-25). "When Mango Mania Was Revolutionary". The New York Times. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-06.
3. Adam Yuet Chau (2018-02-06). "Mao's Mango Fever" (ภาษาอังกฤษ). Cambridge University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-11-04.
4. Mao's Golden Mangoes and the Cultural Revolution (ภาษาอังกฤษ). Scheidegger & Spiess. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-09-29. สืบค้นเมื่อ 2023-01-31.
5. Dutton, Michael Robert (2004). "Mango Mao: Infections of the Sacred". Public Culture. 16 (2): 174–175. doi:10.1215/08992363-16-2-161. ISSN 1527-8018. S2CID 145383456.
6. Marks, Ben. "The Mao Mango Cult of 1968 and the Rise of China's Working Class". Collectors Weekly (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-11-05. สืบค้นเมื่อ 2023-01-30.
7. "China's curious cult of the mango". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 2016-02-11. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-04-23. สืบค้นเมื่อ 2023-01-31.
8. Moore, Malcolm (March 7, 2013). "How China came to worship the mango during the Cultural Revolution". The Daily Telegraph. Beijing. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 20, 2015. สืบค้นเมื่อ January 28, 2016.